Over het Lets
Landen waar Lets gesproken wordt: | Letland. |
Het Lets is een officiële taal in: | Letland. |
Aantal moedertaalsprekers: | Ongeveer 1,6 miljoen sprekers. |
Eigen benaming: | Latviešu, of voluit: Latviešu valoda. |
Alfabet: | Romeins (Latijns). |
Aantal letters in het alfabet: | 33 (Van A tot Ž) . |
Regulering: (Spelling, etc.) |
Valsts Valodas Centrs. (Staats Taalcentrum) |
Classificatie: (Taalfamilie) |
Indo-Europees ----------> Baltisch -------------> Oost-Baltisch --------------------------> Lets |
Lets is sterk verwant aan: | Litouws. |
Lets is in mindere mate ook verwant aan: | Oud-Pruisisch. |
Lets is een verre verwant van: | Russisch, Latijn, Grieks, Iers, Perzisch, Hindi, Armeens, Albanees. |
Inleiding Het Lets is een Baltische taal die in Letland gesproken wordt door zo'n 1,6 miljoen mensen. Naast het Lets wordt er in Letland ook Russisch gesproken door een vrij grote minderheid, vooral in het oosten van het land. Het centrale dialect, dat ook gesproken wordt in de hoofdstad Riga, geldt als de norm voor de Letse standaardtaal. De Lettem noemen hun taal Latviešu valoda. Huis in Pļaviņas aan de oever van de rivier de Daugava. |
Het Letse alfabet Het Lets maakt gebruik van het Latijnse alfabet. Het is echter wel iets langer dan ons Nederlandse alfabet met 26 letters. Het Lets telt maar liefst 33 letters. Vier letters die wij hebben gebruikt het Lets niet (tenzij in leenwoorden), de Q, W, X en Y. Het Lets heeft daarnaast 11 bijzondere letters aan het alfabet toegevoegd. Lees meer over het alfabet.... Riga |
Het Lets binnen de Indo-Europese taalfamilie Het Lets is één van de twee nog bestaande Baltische talen. De andere Baltische taal is het Litouws. Het begrip "Baltische talen" is een taalkundig begrip, geen geografisch begrip. De Baltische talen zijn dus niet simpelweg de talen van de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen. Estisch, de taal van Estland is géén Baltische taal. Het Estisch is verwant aan bijvoorbeeld het Fins en wordt samen met het Fins in een taalgroep geplaatst. Lets en Litouws vormen samen de Baltische groep van de Indo-Europese talenfamilie. Daarmee zijn de Baltische talen een van de kleinste groepen binnen de Indo-Europese talen. Denk bijvoorbeeld aan de honderden miljoenen mensen die een Germaanse, Romaanse, Slavische of Indische taal spreken. Ondanks het geringe aantal sprekers mogen de Baltische talen zich in de warme belangstelling van taalkundigen verheugen. Men gaat er van uit dat de Baltische talen het meest archaïsch zijn van alle Indo-Europese talen. Dat wil zeggen dat zij in de loop van duizenden jaren het minst veranderd zijn en dus dichter staan bij de veronderstelde oertaal, het Proto-Indo-Europees dan welke taal dan ook. Voor Litouws geldt dit nog meer dan voor het Lets. Wie een brede talenkennis heeft komt bij het bekijken van het Letse vocabulaire dan ook tal van bekende woorden tegen uit andere Indo-Europese talen. Spoorwegovergang in Pļaviņas |
Grammatica Het Lets hanteert een woordvolgorde onderwerp-wekwoord-lijdend voorwerp "hond bijt man". Door het gebruik van naamvallen is het Lets echter veel vrijer in het gebruik van woordvolgorde dan het Nederlands. Bijvoorbeeld in het zinnetje "hond bijt man" is in de Nederlandse taal de woordvolgorde de enige manier om te weten wie hier het onderwerp en wie het lijdend voorwerp is. Draait men deze om, dan betekent de zin iets heel anders. In het Lets krijgt het woord "man" in deze zin nog een uitgang die aanduidt dat "man" het lijdend voorwerp is. Dit maakt het ook mogelijk, al is het ongebruikelijk, om het woord "man" vooraan in de zin te zetten zonder de betekenis van de zin te wijzigen. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden om meer nadruk te leggen op het woord "man". Het Lets is door het gebruik van naamvallen, net als het Latijn en de Slavische talen, veel vrijer in het gebruik van woordvolgorde. Klintaines
|
"Iedere taal geeft een unieke kijk op het leven. "